การเรียนแบบออนไลน์
การเรียนอี
เลิร์นนิงซึ่งต้องมีการจัดการห้อง เรียนที่ เปรียบ เสมือนห้อง เรียนเสมือนของผู้เรียนนั้น
ต้องอาศัยการออก แบบการเรียนการสอนอี
เลิร์นนิงที่ต้องผสมผสานทั้งวิธีการเรียนแบบรายบุคคล ร่วมกับการเรียนรู้ร่วมกัน
เพื่อให้ห้อง เรียนเสมือนมีการขับ เคลื่อนได้เช่นเดียวกับการเรียนแบบ
เผชิญหน้าในชั้นเรียนจริง ทั้งนี้การออก แบบ และการจัดการห้อง เรียนเสมือนนี้
จึงจำ เป็นต้องพึ่งพิง กระบวนการกลุ่ม (Group process) เป็นตัวขับเคลื่อนห้องเรียนที่ใช้การลื่อสารผ่านทางคอมพิวเตอร์
เป็นหลัก (Computer-mediated communication) เท่านั้น
สำหรับกระบวนการกลุ่มในห้องเรียน
อีเลิร์นนิงที่ต้องการ'ให้สร้างบรรยากาศ'ให้เป็น'ห้องเรียนเสมือน'นั้น
องค์ประกอบของกระบวนการกลุ่ม ทั้ง 2 มิติ ได้แก่ โครงสร้างบทบาทของกลุ่ม
และขอบเขตหน้าที่ จะแตกต่างไปจากห้องเรียนแบบ เผชิญหน้า ซึ่งอาจกำหนดและควบคุมสภาพการณโดยผู้สอน
โครงสร้างบทบาทและขอบเขตหน้าที่ที่
ผู้เรียนในห้องเรียนเผชิญหน้าจะต้องยอมรับและเป็นไปตามข้อตกลงคือ
การเข้าชั้นเรียนและ
พฤติกรรมการส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนที่ผู้สอนได้กำหนดและมอบหมายไว้โดยปราศจากข้อแม้
ต่างๆ เมื่อเข้าสู่ชั่วโมงเรียน แต่สำหรับการเรียนออนไลน์นั้น
เป็นการยากที่จะควบคุมพฤติกรรม การเรียนของผู้เรียนออนไลน์ให้เข้าหรือสนใจในห้องเรียนเสมือนได้ตลอดเวลา
แต่สิงที่ห้องเรียนอีเลิร์นนิงจะกำหนดได้คือ
การกำหนดบทบาทหน้าที่ของผู้เรียนให้ผู้เรียนรู้ถึงวิธีการเรียนที่จะต้องมีส่วนร่วม
ในการเรียน เช่น การเข้าสู่บทเรียนออนไลน์ การร่วมตอบคำถาม การส่งงาน-การบ้าน
รวมทั้ง การกำหนดให้ผู้เรียนต้องมีส่วนร่วมปฏิสัมพันธ์กับผู้เรียนอื่นๆ
ด้วยเพื่อให้เกิดการลื่อสารระหว่าง
ผู้เรียนกับผู้เรียนมากขึ้นเช่นเดียวกับห้องเรียนแบบเผชิญหน้า
ตัวอย่างการออกแบบและจัดการห้องเรียนออนไลน์ของ
Stevens-Long
และ Crowell (2002) ระบุว่า ได้กำหนดให้ผู้เรียนต้องออนไลน์เข้าสู่วิชาเรียนอย่างน้อย
2 ครั้งต่อสัปดาห์ และในบาง
กิจกรรมการเรียน
กำหนดให้ผู้เรียนต้องโพสต์รายงาน หรือการวิพากษ์งานของผู้เรียนคนอื่นด้วย และ
จะต้องแสดงบทบาทการมีส่วนร่วมในการเรียนโดยการสนทนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับผู้สอนหรือ
ผู้เรียนอื่นๆ แต่สิ่งสำคัญที่พบคือ คำแนะนำเบื้องต้นและการให้คำอธิบายคำสั่งต่างๆ
รวมทั้งกำหนด วันเริ่มงานและส่งงานจะต้องกระจ่างชัด
เพราะจะส่งผลต่อคุณภาพการทำงานของผู้เรียน ดังนั้น การจัดการห้องเรียนให้ทั้งผู้เรียนได้รับทั้งเนื้อหาวิชาการ
และให้ผู้เรียนได้มีส่วนร่วมในการเรียนและ แสดงออกถึงการพัฒนาทางปัญญา
ร่วมกับการสร้างความสัมพันธ์อันดีทางสังคมแห่งห้องเรียน เสมือนด้วยนั้น
จึงเป็นสิ่งที่ต้องให้ความสำคัญและใส่ใจกับทุกๆ องค์ประกอบ อันได้แก่ ความพร้อม
วิชา
การจัดการห้องเรียนอีเลิร์นนิง โครงการมหาวิทยาลัยไซเบอร์ไทย
ของ
ผู้สอน ความพร้อมของ ผู้เรียน ความพร้อมของ เครื่องมือการสื่อ สารออนไลน์
และกิจกรรม การเรียนรู้ที่ได้รับการออกแบบให้เหมาะสมกับลักษณะรายวิชา เป็นต้น
รูปแบบการเรียนการสอนออนไลน์ตามแนวคิดของ
Salmon
(2003) เป็นรูปแบบการเรียน
การสอนหนึ่งที่ให้ความสำคัญกับการสร้างชุมชนการเรียนรู้ออนไลน์ที่เน้นให้ผู้เรียนได้สร้างความรู้จาก
การเรียน และเห็นว่าเป็นกิจกรรมการเรียนการสอนอันเกิดจากการมีปฏิสัมพันธ์ในการเรียนรู้ทั้งด้าน
ความคิด และการสร้าง แรงจูงใจในการเรียน
ซึ่งจะต้องมีกระบวนการทางลังคมเป็นส่วนผลักคัน
ผู้เรียนเข้าสู่กระบวนการเรียนรู้ออนไลน์ซึ่งต้องสื่อสารผ่านทางเครือข่ายคอมพิวเตอร์ไปพร้อมๆ
กันกับ การเรียนรู้ในแต่ละหัวข้อเนื้อหา และดำเนินการไปพร้อมๆ กับผู้เรียนอื่นๆ
ในห้องเรียนเสมือนด้วย
การเรียนการสอนออนไลน์จะเริ่มต้นที่การเข้าสู่ระบบการเรียนออนไลน์ซึ่งแต่ละสถาบัน
หรอหลักสูตร จัดไว้ให้แตกต่างกันไปตามแต่ประ๓ทหรือรูปแบบของซอฟต์แวร์
แต่การเริ่มต้นเข้าสู่ระบบนี้เป็นการที่
แสดงว่าผู้เรียนจะต้องมีความรู้ความสามารถทางเครือข่ายคอมพิวเตอร์(Computer
and Internet
Literacy)
เบื้องต้น จากนั้นเริ่มเข้าสู่ขั้นที่ 2 ที่ผู้เรียนแต่ละคนจะเริ่มแสดงบทบาทการมีส่วนร่วมใน
การเรียนด้วยการแสดงตัวตน (Identity) และสร้างความสัมพันธ์กับผู้เรียนด้วยการทักทายและพูดคุย
ในขั้นที่ 3 ผู้เรียนเริ่มมีการแลกเปลี่ยนสารสนเทศระหว่างการเรียนระหว่างกันและกัน
ซึ่งในขั้นนี้อาจ อยู่ในรูปของการร่วมมือกันเป็นทางการ หรือไม่เป็นทางการ
ขึ้นอยู่กับวิธีการและรูปแบบการสอนที่ ผู้สอน'จะกำหนด'ให้มีขึ้น
ซึ่งต่อเนื่องไปยังขั้นที่ 4 ซึ่งผู้สอนจะมุ่ง เน้นการให้ผู้เรียนได้แลกเปลี่ยนความ
คิดเห็นและสร้างองค์ความรู้ให้เกิดขึ้นระหว่างการอภิปราย
ซึ่งทำให้เกิดลักษณะของการเรียนรู้ร่วมกัน (collaborate) ของขั้นเรียนออนไลน์
แต่อย่างไรก็ตาม การสื่อสารในขั้นตอนต่างๆ ที่กล่าวมาแล้วนั้น
ขึ้นอยู่กับการเข้าใจลักษณะหรือธรรมชาติของห้องเรียนออนไลน์ และการเลือกใช้เครื่องมือการสื่อสาร
ที่เหมาะสมด้วย สำหรับการเรียนการสอนในขั้นที่ 5
ของห้องเรียนออนไลน์ระดับกิจกรรมออนไลน์ควร
ขยับไปยังกิจกรรมที่ช่วยให้ผู้เรียนได้สะท้อนกระบวนการเรียนรู้ของตนเองและที่มีต่อกลุ่มเรียน
ซึ่งแต่ ละขั้นตอนการเรียนรู้ดังกล่าว ผู้เรียนจะต้องมีทักษะเชิงปฏิบัติในการสื่อสารและการเรียนออนไลน์
ระหว่างบุคคล ซึ่งในขั้นแรกๆ อาจเป็นปฏิสัมพันธ์ในวงแคบกับผู้เรียน
แต่เมื่อเข้าสู่ขั้นที่ 2 -5 ของ การเรียน ผู้เรียนจะมีทักษะเชิงปฏิบัติในการสื่อสารและการเรียนออนไลน์เพิ่มมากขึ้น
ทั้งการค้นหา สารสนเทศ
การสื่อสารผ่านคอมพิวเตอร์ซึ่งเป็นการสื่อสารที่ต้องอาศัยทักษะการฟัง การพูด
การอ่าน และการเขียน ที่แตกต่างไปจากบริบทของการพบเจอแบบเผชิญหน้า
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น